BESLENME
GENETİĞİ
BESLENME GENETİĞİ
Beslenme gereksinimlerinin toplumdaki yaşlılar, emziren kadınlar, gebeler ve bebekler gibi özel beslenme gerekliliği olan alt gruplarına göre farklılaştığı kabul edilir. Bazı genetik değişiklikler de besin toleransını etkilemekle birlikte şimdiye kadar insanlardaki genetik yapının besin alınımını etkilemediği düşünülmekteydi. Ancak günümüzde genetik şifrenin büyük oranda çözülmesiyle birlikte genetik ve diyet ilişkisi ortaya çıkmıştır.
Yeni bir alan olan nutri genetik; bireyin kalıtsal yapısının gereklerine uygun beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi yoluyla, yatkınlık taşıdığı hastalıklardan olabildiğince uzak kalması ve yüksek yaşam kalitesinin sağlanması olarak tanımlanabilir. Besin alerjisi, kolesterol düzeyi, kan şekeri gibi durumlar kişiler arasında farklılık gösterebilir. Bu yapıyı inceleyen çalışmalara Nütrogenomiks denir.
Kaliforniya üniversitesinde yapılan çalışmalarda
1-Bazı insanlar için bazı diyetler bir grup hastalık için risk faktörü taşıyabilir.
2-Diyetteki kimyasal maddeler doğrudan yada dolaylı olarak gen yapısını etkileyebilir
3-Sağlık ve hastalık arasındaki denge bireyin aldığı diyet kişinin genetik yapısına bağlıdır.
4-Diyetle etkilenen bazı genler bazı hastalıkların oluşumuna neden olur ( allejik durum veya kalp hastalıkları gibi)
5-Besin gereksinimleri o bireyin genetik yapısına göre ayarlanabilir. İnsan sağlığını etkileyen veya başka bir deyişle bireyin hastalıklara yatkınlığını belirleyen İNSAN GENOM PROJESİ 2001 yılında insan DNA’sının yapısını açıklayarak bize önemli fikirler verdi. 3.2 milyar nükleotid çoğu insanda % 99.9 benzerlik göstermesine rağmen diğer kalan % 0,1 değişikliğin kişiler arasında farklılık gösterdiğini gördük. Buna bağlı olarak diyabet, obezite, kanser, kardiyovasküler hastalıklar, osteoporoz, kan hastalıkları gibi hastalıkların kişinin genetik yapısının özelliği olduğu ortaya çıkarılmıştır. Mesela erkeklerde kalp hastalıkları ve akciğer kanserinin daha sık görülmesi, kadınlarda da meme kanserinin daha sık görülmesi onların gen yapısıyla ilgili olduğu şeklinde açıklanmıştır. Sonuç olarak Nütrogenemiksin en önemli amacı beslenmenin genetik yapı üstündeki etkilerinin araştırılması, pek çok hastalıkta beslenme ve genetik arasındaki ilişkinin çözülmesidir. Amaç beslenmenin hastalıklardan korunma ve sağlıktaki önemi üzerine yoğunlaşarak hastalıkların tedavisinde büyük adımlar atılmasıdır.
KAYNAK: KATKI PEDİATRİ DERGİSİ CİLT:28 SAYI:2/3 DR.ERGÜN TUNÇBİLEK